A.
WACANA
NARASI
Wacana Narasi tegese
karangan kang nyritakake sawijining crita utawa kedadeyan , nggambarake
prastawa (miturut KBBI). Ana maneh tegese wacana narasi kang luwih jangkep,
yaiku wacana kang mbudidaya nyritakake prastawa utawa kedadeyan kaya-kaya
nerangake menawa wacana kang nyritakake kanthi cetha rerangken tumindak
sajroning prastawa kang winatesing
sawijining wektu.
Wacana Narasi ana 2
werna, yaiku :
1. Narasi
Eksplositoris
Yaiku wacana kang mung menehi ketrangan lugu utawa
apa anane. Narasi eksplositoris iki arep padha karo eksposisi awit ancas kang
tinuju titise karangan (informasi) ngenani sawijining prastawa kang dibeberake.
Misale berita.
Tuladha :
Cinta laura ngeksis ing Oscar
Malam Besar Bintang Hollywood The Oscar ora mung
sejarah kanggo pemenange wae. Nanging uga artis ayu saka Indonesia Cinta Laura,
20. Artis Indonesia kelahiran jerman kang pikantuk kesempatan kanggo nekani
acara kasebut.
Cinta bias teka amarga
dhewekke main ana ing film After The Dark. Utawa Philosopher, kang lagi diputer ana ing AS. “Kuwi dadi salah
sijine pertimbangane. Cinta tau main ana ing film Hollywood” tuture Nidya
Asisiten Cinta, kang di wawancarai wingi (3/3).
Cinta teka ana ing
PreOscar lan Oscar ngenakake kebaya. Ing Pre-Oscar yang dianakake sabtu (1/3),
dhewekke ngenakake kebaya modern Intan Avantie. Ana ing Oscare dhewekke
ngenakake kebaya rancangan Anna Avantie.
(Jawa Pos )
2.
Narasi Sugestif
Yaiku wacana kang ngracik kanthi runtut
kang nganti bisa nggugah pengangen-angen kang maca. Wong kang maca terus njupuk
sari utawa makna anyar, kang ora dibeberake kanthi cetha kang ana ing wacana
mau. Contone dongeng, novel, roman, lan cerkak, lsp.
Tuladha :
DASAMUKA NDHUSTHA DEWI
SHINTA
Rama
Wijaya kagungan watak berbudi bawa leksana, jujur, andhap asor, lan seneng
tetulung marang sapadha-padha. Negarane ing Ngayodya. Garwane kang ayu sulistya
ing warni peparap Dewi Shinta.
Nalika
semanten, Rama Wijaya lagi cangkrama ing alas Dhandhaka. Sang Dewi kadhustha
ratu buta kang awatak budi candhala ajejuluk Prabu Dhasamuka saka Negara
Ngalengka.
Negara Ngalengka
kelebu Negara kang sugih berbandha-bandhu kadonyan. Kratone trinetes mas inten
raja brana. Mula ora mokal yen sareming tilamsari kang sinulam sutra, agemane pating
gebyar, yen dhahar lan ngunjuk sarwa eca.
Kocapa,
sang Dewi senadyan sinubya-subya barang kang nengsemake, ewa semana atine
tansah rontang-ranting. Bebasan dhahar lan ngunjuk datan eca, sare datan
sekeca. Kang katon ing padone netra mung kang garwa, Rama Wijaya.
Dasamuka
ratu digdaya, sekti mandraguna/sekti mahambra, sugih bala, sugih bandha, lan
sugih sentana, nanging kuciwane awatak candhala. Mula ing tembe bakal sirna
dening watak utama. Ana unen-unen Sura
Nira Jayaningrat, Lebur Dening Pangastuti.
(Aruming Basa Jawi I, 2006: 7-8)
BEDANE NARASI EKSPOSITORIS LAN NARASI SUGESTIF
Narasi
Ekspositoris
|
Narasi
Sugestif
|
Njembarake wawasan/ pangerten
|
Mbeberake makna kang sinandi (ora sebenere)
|
Mbeberake kaatrangan bab prastawa
|
Nguripake pangangen-angen (imajinasi)
|
Adhedhasar nalar supaya
sarujuk
|
Nalar mung kanggo sinandi (imajinasi)
|
Basa informative, tembung denotatif
|
Basa figuratif (ora baku), tembunge konotatif
|
B.
WACANA DESKRIPSI
Yaiku wacana kang nggambarake kanthi cetha sawijining kahanan
(objek). Objek mau kaya-kaya anan ing ngarepe wong kang maca. Objek bisa
kedadeyan saka kahanan, prastawa, manungsa, utawa barang.
Tuladha :
Lemari
wesi kelir coklat, kang mapan ana ing pojok kantor guru, wis rusak. Lawange is
ora bisa diinepake, tur wis teyengen pisan. Rak-rakane yaw is padha peyok. Mula
wis ora kuwat kanggo nyangga buku-buku utawa piranti liyane kanga rep disimpen
ana ing jero lemari kana.
C.
WACANA EKSPOSISI
Yaiku wacana kang mbeberake anane analisis proses kanthi cara narasi.
Narasi kang mangkono mau diarani narasi ekspositoris utawa narasi teknis, awit
ancas kang tinuju titise karanga (informasi) nganenai sawijining prastawa kang
dibeberake. Dadi ancas tujuane padha karo eksposisi yaiku njembarake pengertene
pawongan.
Ana sajroning wacana eksposisi panulis kudu nduweni kawruh utawa
pangerten kang cukup bab-bab sing bakal dibeberake. Tanpa kawruh kang mumpuni,
mokal panggone sawijining panulis bisa mbeberake sawijining kawruh kanthi
terang trawaca, mumpuni.
Tuladha :
TUKU PITIK
Tuku pitik ing jaman saiki kudu ngati-ati, amerga akeh
pitik utawa sato iwen sing kena flu burung. Antaraning pitik sehat lan pitik
sing nandhang lelara bisa dibedakake. Pitik sing sehat kuwi pitik sing
trengginas, ora lemes. Saka cucuke ora metu ilere tur rupane abang seger ora
aclum. Saka brutune ora mbanyu utawa ora nelek terus tur rupane ora ireng/pucet
ning abang seger. Dene pitik sing nandhang lelara kuwi pitik sing lemes, ora
nduwe daya. Saka cucuk lan brutune metu
iler/banyune lan rupane aclum.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar